Koźminek dawne miasto dziś osada ma dawną i dobrze udokumentowaną tradycję historyczną. Nie udało się niestety ustalić dokładnej daty nadania praw miejskich, ale według niektórych historyków jest to początek IV wieku. Król Kazimierz Wielki darował w 1369 roku miasto wraz z wsiami Osuchów, Chodybki, Nakwasin i Złotniki staroście kujawskiemu Bartoszowi Odolanowskiemu za czyny waleczne. Potem Koźminek przechodził z rąk do rąk, w roku 1477 nabył go Stanisław Ostroróg wojewoda poznański. W posiadaniu Ostrorogów miasto pozostało prze półtora wieku przeżywając lata rozwoju. Miasteczko nad Swendrnią przechodziło różne koleje losu. Na upadek Koźminka miało miejsce wiele przyczyn: napady Krzyżaków, Szwedów podczas “potopu”, Tatarów, pożary drewnianej zabudowy i zdarzające się często epidemie. Utrata praw miejskich przez Koźminek nastąpiła w dramatycznych okolicznościach upadku powstania styczniowego kiedy to polskie oddziały przeciwstawiły się wojskom rosyjskim.
W południowo-wschodniej części Koźminka w drugiej połowie wieku XVIII zbudowany został dwór dla Józefa Kiełczowskiego i jego żony Salomei z Walewskich. Obecny kształt pałac zawdzięcza przebudowie jaką przeprowadzono w latach 1906-1907 staraniem Marii z Mielęckich i jej męża przemysłowca Tadeusza Handkego. Dwór jest murowany, parterowy, częściowo podpiwniczony. Dach mansardowy, kryty dachówką z łukami w ozdobnych drewnianych obramieniach, które odnowiono w 1907 roku na wzór pierwotnych. "Dwór pobudowano na rzucie prostokąta z elewacją frontową zwróconą na południowy wschód. W tej części centralnej znajduje się portyk z dwiema parami kolumn w stylu jońskim nakrytych dwuspadowym zadaszeniem, w którego części dolnej umieszczono ozdobne kasetony" [http://kozminek.pl]. Od strony północnej całość elewacji dopełnia neoklasyczny portyk z czterema kolumnami. Obok dworu znajduje się neogotycka oficyna , wozownia i spichlerz z użytkowym poddaszem z końca XIX wieku.
Wśród wielu z właścicieli Koźminka na przestrzeni wieków byli Antoni Tertulian Mielęcki i jego żona Laura z Bierawskich. Ich synem był Andrzej Mielęcki (1864-1920) lekarz, działacz społeczny i narodowy. Studiował on w Berlinie, Monachium i Lipsku. Był autorem wielu rozpraw naukowych, drukowanych w polskich czasopismach naukowych. W 1908 roku został jednym ze współzałożycieli towarzystwa Lekarzy Polskich na Śląsku, w którym przez wiele lat pełnił funkcję prezesa. Prowadził wielokierunkową działalność przeciwko wynarodowieniu Polaków na Śląsku. W 1918 roku zaangażował się w działalność polityczną, został członkiem Rady Ludowej, brał udział w manifestacjach za co został aresztowany. Należał do czołowych organizatorów I Powstania Śląskiego gdzie prowadził zakonspirowane kursy sanitarne organizowane przez Polską Organizację Wojskową.
Po upadku powstania został reprezentantem Polaków w Centralnym Komitecie Pomocy dla Dzieci w Katowicach. W sierpniu 1920 roku został śmiertelnie pobity przez bojówkę niemiecką. Jego pogrzeb stał się manifestacją kilkutysięcznego tłumu Polaków. Trumna z ciałem została złożona do grobowca rodzinnego Mielęckich na cmentarzu w Złotnikach koło Koźminka. Imię Andrzeja Mielęckiego nosi wiele placówek służby zdrowia, oświaty i kultury na Górnym Śląsku. Nosi je także szkoła podstawowa w Koźminku oraz jedna z ulic. Mieszkańcy Koźminka ufundowali tablicę pamiątkową w szkole jego imienia, a rodzina w kruchcie kościoła parafialnego.
"Mając na uwadze wartość artystyczną, kulturalną i historyczną kompleksu dworsko-parkowego, opracowano dokumentację dla inwestycji pn.: “Rewaloryzacja Parku Zabytkowego w Koźminku”. Projekt opracowali: Tadeusz Wiekiera, Zdzisław Walczak i Marcin Włodarczyk" [http://kozminek.pl].
W wyniku przetargu dla inwestycji rewaloryzacji parku wybrano ofertę Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych Spółka z o.o. z Turku. W ramach I etapu rewaloryzacji parku zabytkowego wykonano m.in.: alejki żwirowe, owalny podjazd przed front dworu z kamienia polnego, główną bramę wjazdową, ogrodzenie typu lekkiego całego parku oraz rozbudowano oświetlenie. W kolejnych etapach planuje się zrekultywować stawy oraz uzupełnienie drzewostanu.
Projekt został zrealizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego: Sektorowy Program Operacyjny “Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”.
Na uroczystość otwarcia zrewitalizowanego parku która odbyła się 25 października 2006 roku, przybyli liczni goście. Symbolicznego przecięcia wstęgi przy bramie parkowej dokonali wspólnie: gospodarz uroczystości Wójt Gminy Koźminek Andrzej Miklas, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Józef Racki, Starosta Kaliski, Ksiądz Proboszcz Zenon Dereszowski oraz Sołtys Koźminka. Goście zwiedzili wspólnie kompleks parkowo – pałacowy [http://kozminek.pl].
Źródło
